تنگی کانال نخاعی یک بیماری است که به دلیل کاهش فضایی که نخاع در آن وجود دارد اتفاق می افتد. این کاهش فضا باعث فشار به نخاع و ریشه های عصبی میشود و در اثر آن در فرد مبتلا کمر درد و گردن درد ایجاد می شود. برخی افراد مبتلا به تنگی کانال نخاع ممکن است علائم بیماری نداشته باشند و در برخی افراد علائم رفته رفته با شدت بیشتری بروز می کند.
این بیماری می تواند روی ریشه های عصب که در کنار دیسک گردن و دیسک کمر قرار گرفته فشار وارد کند و باعث ایجاد کمر درد ، گردن درد و در مراحل پیچیده تر پا درد شود. البته علائم این بیماری متغیر است و به شدت تنگی و ناحیه ی بروز آن بستگی دارد.
دلایل ابتلا به تنگی کانال نخاعی
دلایل بروز تنگی کانال متعدد است. بعضی اوقات تنگی کانال به صورت ناگهانی در افراد رخ می دهد. گاهی نیز تنگی کانال به تدریج و به مرور زمان در فرد ظاهر می شود و پیشرفت می کند. شیوع این بیماری بیشتر در سنین بالا است اما ممکن است به دلایل دیگر نیز این عارضه پدید آید.
کهولت سن
هنگامی که سن شما بالا می رود باندهای بافتی که از ستون فقرات حمایت می‌کنند سخت و ضخیم می‌شوند. همچنین استخوان‌ها و مفاصلتان بزرگ‌تر می‌شوند و سطح استخوان‌ها بیرون می‌زند(خار استخوان) . این تغییرات در مفاصل در سنین بالا اصلی ترین علت ایجاد تنگی کانال در اکثر بیماران است.
وراثت و عوامل ژنتیکی
برخی از افراد با عارضه تنگی کانال نخاع متولد می‌شوند و از ابتدا دارای کانال نخاع کوچک هستند. همچنین افرادی که اعضای خانواده آن ها مانند پدر، مادر و یا خواهر و برادر دچار تنگی کانال نخاعی باشند، ممکن است ستون فقراتشان شبیه اقوام نزدیک آن ها باشد.
بیمارهای مادرزادی مانند آکندروپلازی که در آن افراد دچار کوتاهی دست و پا هستند و سر بزرگی دارند به دلیل قطر کم کانال نخاعی مستعد تنگی کانال نخاعی هستند .این افراد بعد از سن۳۰ سالگی دچار علائم این عارضه می شوند
آرتروز
دو نوع اصلی آرتروز که می‌توانند بر ستون فقرات تأثیرات منفی و مخرب داشته باشند، شامل استئوآرتروز و روماتیسم مفاصل می‌باشد. این بیماری میتواند باعث تنگ شدن کانال نخاع شود.
آسیب های نخاعی
حوادث رانندگی و آسیب هایی از این قبیل می توانند منجر به جابجایی یا شکستگی یک یا چند ستون فقرات شود. این استخوان جا به جا شده در اثر شکستگی ستون فقرات ممکن است به محتویات کانال نخاعی آسیب بزند و باعث بروز تنگی کانال در نخاع فرد شود.
عومل دیگر که باعث ایجاد بیماری تنگی کانال هستند :
- بیماری پاژه ( بیماری است که بر استخوان‌ها تأثیر می‌گذارد)
- تجمع کلسیم در رباط ها
- شغل های سنگین
- بیماری های روماتیسمی
- تومورهای ستون فقرات
تنگی کانال نخاعی چه علامت هایی دارید؟
همانطور که پیشتر اشاره شد این بیماری ممکن است بدون هیچ علامتی بروز کند. اما در برخی موارد این عارضه همراه با علائم زیر است:
- کمر درد و گردن درد و تحلیل عضلات ساق پا
- دردی که به پاها کشیده میشود. (سیاتیک)
- بی‌حسی و ضعف
- گرفتگی و درد در دست‌ها و پاها
- مشکلات مربوط به روده و مثانه ( به ندرت)
- افزایش درد به هنگام پیاده روی و فعالیت های روزانه
- خواب رفتگی پاها
تشخیص تنگی کانال نخاعی را به تعویق نیاندازید
برای تشخیص تنگی ستون فقرات پزشک متخصص ابتدا به بررسی سوابق پزشکی ، معاینات فیزیکی و بررسی علائم و نشانه هایتان می پردازد. سپس برای تشخیص دقیق تر نیاز است تست های تصویر برداری انجام دهید. این تست ها شامل اشعه ایکس ، ام آر آی و سی تی اسکن می باشد.
اقدامات درمانی جهت بهبود تنگی ستون فقرات
روش‌های درمانی زیادی جهت تسکین عارضه تنگی کانال نخاعی وجود دارد اما هدف اصلی از درمان این بیماری این است که درد و ناراحتی بیمار هر چه بیشتر و بهتر بهبود یابد و فرد بتواند طبق یک برنامه زمانی مشخص، فعالیت‌های عادی خود را دوباره از سر بگیرد.
دارو درمانی
مصرف داروهای ضدالتهابی مانند آسپیرین، ناپروکسن، ایبوپروفن یا ایندومتاسین برای کاهش درد و التهاب می توانند مفید باشند. همچنین مسکن‌هایی مثل استامینوفن برای کاهش درد موثرند. البته دارو درمانی تاثیر موقت دارد و نباید در طولانی مدت استفاده شوند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپیست می تواند به شما تمریناتی را آموزش دهد تا کمک کندقدرت و استقامت خود را بسازید. این تمرینات منجر می شود که تعادل خود را بهبود بخشید و انعطاف پذیری و پایداری ستون فقرات خود را حفظ نمایید. علاوه بر آن تزریق داروی استروئیدی به داخل فضای اطراف، تنگی کانال را برطرف نمی کند ولی می تواند به کاهش التهاب و تسکین درد کمک کند.
جراحی
عمل جراحی فقط برای درصد کمی از بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاع که علائم آن‌ها با استفاده از روش‌های درمانی دیگر کاهش پیدا نکرده است در نظر گرفته می شود. جراحی همچنین برای بیمارانی که به ضعف پیشرونده در راه رفتن و یا مشکلات مثانه و روده دچار شده‌اند در نظر گرفته خواهد شد.
متداول‌ترین روش جراحی برای درمان ستون فقرات تنگ شده در ناحیه کمر، لامینکتومی دیکمپرسیو است که در آن لامینای مهره برداشته میشود و فضای مناسب برای نخاع و عصب‌ها ایجاد میشود.