با گرفتگی عظلانی چقدر آشنایی دارید؟

گرفتگی عضلانی را یقینا همه ما انسان ها در طول زندگی خود بارها تجربه کرده ایم. این درد مزاحم و آزار دهنده که یک اسپاسم عضلانی ناگهانی و غیرارادی است یک یا چند عضله فرد را درگیر می کند. این مشکل بیشتر اوقات درعضلات پا اتفاق می افتاد اما در نواحی دیگر مانند گردن،کتف،کمر نیز ممکن است رخ دهد.

گرفتگی  عضلانی ممکن است هنگام انجام کارهای روزانه ،بلند کردن اشیاء سنگین از روی زمین، هنگام ورزش کردن و حتی در خواب اتفاق بیافتد. گرفتگی ناگهانی و دردناک ماهیچه پا در هنگام خواب بسیار آزار دهنده است ، طوری که فرد از شدت درد از خواب بیدار میشود. اما این گرفتگی معمولا موقت است و بعد از چند ثانیه رفع می شود.

برخی از دلایل گرفتگی عضلانی

اسپاسم عضلانی میتواند به دلایل متعددی رخ دهد و اغلب بی خطر و موقت هستند. اما اگر این اسپاسم طولانی مدت شد باید به پزشک مراجعه کرد. در ادامه به برخی از دلایل رایج اسپاسم عضلات اشاره می کنیم.

کمبود خواب کافی

نداشتن خواب کافی می‌تواند بر نحوه عملکرد گیرنده‌های انتقال‌ دهنده عصبی انسان تأثیر بگذارد. در این زمان توانایی مغز در ارسال این سیگنال‌ها کاهش می‌یابد و این عارضه می‌تواند منجر به ارسال سیگنال‌های اضافی به فیبر‌های عضلانی و در نتیجه موجب انقباض عضلانی شود.

ذخیره ناکافی خون

تنگ شدن سرخرگ‌هایی که خون را به پاها می‌رسانند می‌توانند دردی شبیه به گرفتگی عضلات به هنگام ورزش و فعالیت بدنی ایجاد کند. معمولا این گرفتگی‌ها به زودی بعد از اتمام ورزش از بین می‌روند و دردسرساز نیستند.

فعالیت بیش از حد بدن

ورزش از جمله فعالیت های مفید برای بدن است ، اما حتی ورزش کردن هم حد و اندازه دارد. زمانی که شما بیش از حد و طولانی مدت ورزش میکنید دچار مشکلاتی مانند کمر درد یا گرفتگی عضلات می شوید. علت آن می تواند به دلیل خستگی عضلات شما تحت تاثیر ورزش های سنگین باشد. همچنین ورزش ممکن است به دلیل تعریق بدن، باعث عدم تعادل الکترولیت‌ها شود و الکترولیت‌ها در گرفتگی عضلات نقش دارند. فقدان الکترولیت‌ها در فیبر‌های عضلانی می‌تواند موجب انقباض عضلانی در فرد شود.

کمبود ویتامین D، منیزیم و کلسیم 

بدن برای پشتیبانی از عملکرد مناسب عضلات به ویتامین ها و مواد معدنی نیاز دارد. کمبود منیزیم، کلسیم و ویتامین دی می‌تواند موجب گرفتگی عضلات در شما شود. کمبود این ویتامین ها علاوه بر گرفتگی عضلات می تواند حتی منجر به بیماری‌های قلبی عروقی شود. پس تغذیه سالم و غنی از ویتامین ها و املاح همواره باید جدی گرفته شود.

از ویتامین های موثر دیگر که کمبود آن ها می تواند مجر به اسپاسم عضلانی شود میتوان به تیامین (ب۱)، اسید پانتو تنیک (ب۵)و پیریدوکسین ب۶) اشاره کرد

استرس و اضطراب 

اضظراب و استرس در زندگی میتواند منشا بسیاری از بیماری های جسمی در افراد باشد. زمانی که سیستم استرس شما فعال می‌شود، بدن خود . را برای مقابله با خطری احتمالی آماده می کند. در پاسخ به این خطریا استرس سیستم عصبی ما بی‌نظم رفتار می‌کند. این امر باعث افزایش فشار به عضلات شما می شود و این عارضه می‌تواند به گرفتگی عضلانی منجر شود. انقباضات عضلانی ناشی از اضطراب و استرس می‌تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد.

سایرعلل گرفتگی عضلانی در یک نگاه

• آسیب های نخاعی و عصبی
• کم آبی بدن
• دریافت زیاد کافئین
• به هم‌فشردگی اعصاب(تنگی مهره‌های کانال کمر)
• مصرف برخی دارو‌های خاص(مانند دارو‌های ضدافسردگی و دارو‌هایی که برای کنترل فشارخون استفاده می‌شوند)
• بارداری
• تحریک شد عضلات ساق و کف پا در اثر تحریک دیسک کمر 
• بیماری نورون حرکتی
• صدمات قبلی (سابقه ی آسیب ورزشی، زمین خوردن، تصادف و…)

آیا برای گرفتگی عضلانی نیاز به مراجعه به پزشک است ؟

همانطور که پیشتر اشاره شد انقباض های عضلانی می توانند موقت و کاملا بی خطر باشند، اما با دیدن نشانه های زیر زنگ خطر را حس کنید:

•  انقباض عضلاتتان بیش از ۲ هفته به درازا کشیده است.
•  با مراقبت های اولیه در منزل بهبود نیابد.
• در محل انقباض احساس ضعف هم می‌کنید.
• گرفتگی‌های عضلانیتان در بیشتر از یک جای بدنتان مشاهده می‌شود.
• فکر می‌کنید ممکن است دارویی باعث ایجاد این عارضه در شده باشد.
•  تورم ناحیه پا، قرمزی یا تغییرات پوستی.

برای اینکه بهترین تشخیص را از پزشک خود بگیرید سوالات زیر را از پیش از خود بپرسید:

– آیا با منبسط کردن و کشش گرفتگی عضلانی تان تسکین داده می‌شود؟

-آیا علائم دیگری مانند ضعف عضلانی، درد یا احساس این که یک پا ، دست یا عضوی از بدنتان به خواب برود را دارید؟

-آیا متوجه تغییری در ادرارتان پس از انجام ورزش و فعالیت بدنی شده‌اید؟

– شدت گرفتگی‌ عضلانی در شما چگونه می‌باشد؟

درمان خانگی گرفتگی عضلات

دراغلب موارد، اسپاسم عضلات بعد از یک دوره درمان  در خانه پس از چند روز برطرف می‌شود، به شرطی که وضعیت پزشکی زمینه‌ای یا مشکل ستون فقرات جدی وجود نداشته باشد.

ماهیچه و عضله منقبض شده را کشیده و منبسط کنید، سپس آن را به آرامی مالش دهید تا آزاد و شل شود. کمپرس سرد نیز بسیار موثر است. در ۷۲ ساعت اول بلافاصله پس از آغاز انقباض عضلات خود، یک کیسه‌ی یخ، ژل سرد کننده یا یک کیسه از سبزیجات منجمد را در پارچه‌ ای نازک بپیچید (جهت اینکه از یخ‌زدگی بافت بدنتان جلوگیری شود)، سپس آن را چند بار در روز تا بیست دقیقه بر روی ناحیه‌ی مورد نظر قرار دهید.

در طول روز مقادیر زیادی آب و مایعات بنوشید و بدن خود را هیدراته نگه دارید. مایعات به ماهیچه‌های شما کمک می‌کند که منقبض شوند و سپس به حالت آرامش خود برگردند. 

حمام گرم، دوش آب داغ و یا استفاده از وان آب گرم و سونا میتواند به آرام کردن عضلات شما کمک کند.